Vlaams Congres
van Leraars Wetenschappen





Workshops

Algemeen

Biologie

Chemie

Fysica

Aardrijkskunde

Workshops Fysica

Het evenwicht van drijvende cilinders
  • Code: F1
  • Omschrijving:

    In de workshop doen we experimenteel onderzoek met drijvende cilinders. Een rechte boomstam drijft horizontaal maar een damschijf drijft verticaal in water.
    Welke invloed hebben de afmetingen op de positie van het drijvend voorwerp? Wanneer drijft de cilinder horizontaal, wanneer drijft de cilinder schuin en wanneer drijft de cilinder verticaal? Wat is de invloed van de dichtheid van de cilinder en wat is de invloed van de dichtheid van de vloeistof? Wat is de invloed van de afmetingen van de cilinder?
    De resultaten worden getoetst aan de theoretische afleiding.

    Het is een voorbeeld van een vrij in te richten practicum waarbij een experiment wordt uitgevoerd en waarbij kan nagedacht worden over de theoretische achtergrond van het fysisch verschijnsel.
    Materiaal en gegevens werden verzameld door Sim Daems.
  • Verantwoordelijke: Marc Beddegenoodts & Jacky Hellemans
  • Duur: 1.00 u.
  • Doelgroep: 2de graad, 3de graad; ASO, TSO
  • Maximum aantal deelnemers: 20
  • Gaat door om: 11:15-12:15, 15:15-16:15
Koud, kouder, koudst - Het vreemde gedrag van ultrakoude atomen
  • Code: F2
  • Omschrijving:

    Recent heeft men een nieuwe aggregatietoestand van materie ontdekt. Deze toestand treedt op wanneer atomen tot op een fractie van een miljoenste van een graad Kelvin worden afgekoeld en heet ‘Bose-Einstein condensatie’.

    Tijdens deze workshop dalen we geleidelijk aan af naar deze ultrakoude regimes en leren de deelnemers de manieren waarop materie kan worden afgekoeld (thermometrie / calorimetrie). Onderweg komen we heel wat interessante fenomenen tegen om uiteindelijk de eigenschappen van deze nieuwe materietoestand te bestuderen.

    De deelnemers wonen een hoorcollege bij, met demonstraties waar ze zelf in deelnemen. Ze experimenteren met afgekoelde voorwerpen.
  • Verantwoordelijke: Robbe Ceulemans
  • Duur: 1.00 u.
  • Doelgroep: 2de graad, 3de graad; ASO, TSO
  • Maximum aantal deelnemers: 25
  • Gaat door om: 11:15-12:15, 15:15-16:15
AstroSounds in de klas: naar een didactiek van de verwondering
  • Code: F3
  • Omschrijving:

    Sterren trillen net zoals muziekinstrumenten. Een muziekinstrument kan je herkennen aan de specifieke klankkleur van het instrument. Op dezelfde manier kan je ook een ster herkennen aan het timbre van het geluid van de sterrentrillingen.

    Het AstroSounds-team ontwierp enkele STEAM-lespakketten rond sterrenkunde, muziek, fysica, biologie en chemie. Er worden ook linken gelegd met taalonderwijs. Telkens bekijken we een bepaald natuurwetenschappelijk fenomeen vanuit een nieuw perspectief. We scheppen ruimte voor exploratie en contemplatie om zo de verwondering op te wekken en deze duurzaam te maken.
    Volgende thema’s komen aan bod: Wat is geluid? Hoe kunnen we het geluid van trillende sterren horen? Hoe kunnen we verschillende toonhoogtes horen? Eigenfrequenties en klankkleur meten. Eenvoudige klanksynthese programmeren.

    AstroSounds is een citizen science project gesubsidieerd door het Departement Economie Wetenschap & Innovatie van de Vlaamse Overheid. De lespakketten werden ontwikkeld in samenwerking met ESERO Belgium
  • Verantwoordelijke: Erica Andreotti
  • Duur: 1.00 u.
  • Doelgroep: 1ste graad, 2de graad; ASO, TSO
  • Maximum aantal deelnemers: 20
  • Gaat door om: 9:45-10:45, 13:45-14:45
Physlets met geogebra
  • Code: F4
  • Omschrijving:

    In deze workshop gebruiken we geogebra om physlets te bouwen. We leggen de werking van geogebra uit aan de absolute beginner en leggen uit hoe je geogebra kan gebruiken in de lessen fysica.
    Niet alleen is geogebra een veelgebruikte app in de lessen wiskunde om functies te tekenen of meetresultaten te interpreteren, we kunnen deze ook gebruiken in de lessen fysica om krachten en velden visueel voor te stellen.
    We kunnen ze zo gebruiken om evenwichtsvraagstukken of vraagstukken rond elektrostatica op te lossen. Via geogebra kunnen de leerlingen ook meetkundige optica veel accurater tekenen en kunnen we de lenspositie verschuiven om de verschillende mogelijkheden van beelden zelf te laten ontdekken. Het kunnen tonen van tijdsafhankelijke bewegingssimulaties voor bewegingsleer geeft de leerlingen meer inzicht in de leerstof.

    Indien er tijd is gaan we in op eventuele suggesties van het publiek om te kijken welke physlets nog nuttig kunnen zijn om fysica aanschouwelijker te maken en hoe we digitale competenties kunnen nastreven in fysica.

    Deelnemers met een geogebra-account kunnen best de eigen laptop meebrengen
  • Verantwoordelijke: Dirk Saeys
  • Duur: 1.00 u.
  • Doelgroep: 2de graad, 3de graad; ASO
  • Maximum aantal deelnemers: 25
  • Gaat door om: 9:45-10:45, 13:45-14:45
Drones missie 2: onderzoek de krachtwerking bij drones
  • Code: F5
  • Omschrijving:

    Deze keer is het een snowboarder die in moeilijkheden is geraakt. Leerlingen kunnen hem, bovenop de berg, enkel redden dankzij de kennis van drones en krachtwerking. Deze missie van Drones & Science gaat over de krachtwerking bij drones.
    Aan de hand van proeven, metingen en testfases proberen de leerlingen de krachtwerking bij drones te onderzoeken. Deze missie focust zich op het samenstellen van krachtvectoren, het berekenen van zwaartekracht en resulterende kracht en de invloed van kracht op beweging. Ook onderzoeken de leerlingen het resultaat van krachten onder een hoek.

    In deze missie onderzoek je volgende wetenschappelijke onderwerpen:
    • De inwerkende krachten op de drone
    • De invloed van resulterende kracht op de bewegingstoestand van de drone.
    • De invloed van de aanvalshoek op de grootte van de liftkracht.
  • Verantwoordelijke: Tim Louagie
  • Duur: 1.00 u.
  • Doelgroep: 2de graad; ASO
  • Maximum aantal deelnemers: 20
  • Gaat door om: 11:15-12:15
Het donkere universum: kunnen we kennen wat we niet kunnen zien?
  • Code: F6
  • Omschrijving:

    In deze workshop gaan we samen aan de slag! Hier vind je originele en alternatieve werkvormen, opgehangen aan een hedendaags wetenschappelijk onderwerp.

    De recente historische ontdekkingen van gravitatiegolven en de Event Horizon Telescope riepen een hoop vraagtekens op. Wat is een gravitatiegolf? Hoe zien zwarte gaten eruit? Kunnen we te weten komen waaruit die mysterieuze objecten bestaan? Met huis-tuin-en-keukenmateriaal exploreert professor natuurkunde Bert Vercnocke deze vragen, mét de participatie van het publiek.

    De gebruikte methoden zijn transfereerbaar en kunnen ook inspiratie bieden voor niet-gerelateerde lessen.
  • Verantwoordelijke: Bert Vercnocke
  • Duur: 1.00 u.
  • Doelgroep: 3de graad; ASO, TSO
  • Maximum aantal deelnemers: 20
  • Gaat door om: 9:45-10:45, 13:45-14:45 (Volzet)
Tabloo: aan de slag met radioactiviteit in Laboo
  • Code: F7
  • Omschrijving:

    Sinds oktober 2022 biedt Tabloo de mogelijkheid aan scholen om met hun leerlingen derde graad SO aan de slag te gaan in Laboo. Tijdens een workshop van 2 uur krijgen leerlingen de unieke kans om aan de hand van instructies op een tablet verschillende proeven uit de voeren met radioactieve bronnen in een gecontroleerde en veilige omgeving.

    In deze presentatie stelt Tabloo deze workshop voor: de inhoud, het praktische verloop en de mogelijkheden om er later in de klas mee aan de slag te gaan.
  • Verantwoordelijke: Elien De Roeck
  • Duur: 1.00 u.
  • Doelgroep: 3de graad; ASO, TSO
  • Maximum aantal deelnemers: 40
  • Gaat door om: 9:45-10:45, 13:45-14:45
Onderzoek op de campus bij de opleiding fysica: binnenkijken bij de onderzoeksgroepen Visie en NANOrOPT
  • Code: F8
  • Omschrijving:

    De deelnemers krijgen een rondleiding in gebouw N van campus Drie Eiken.
    Ze bezoeken de laboratoria van de onderzoeksgroep Visie (imec Vision Lab) (https://www.uantwerpen.be/en/research-groups/vision-lab/) waar een demo van de flexibele X-stralenscanner wordt gegeven waarmee het inwendige van materialen en voorwerpen kan bestudeerd worden via 3D-beelden.

    In de laboratoria van de onderzoeksgroep NANOrOPT (Nanogestructureerde en Organische Optische en Elektronische Materialen) (https://www.uantwerpen.be/nl/onderzoeksgroep/nanoropt/) worden verschillende laseropstellingen getoond die gebruikt worden voor fundamenteel onderzoek naar nieuwe materialen uit de vaste stof fysica, waaronder koolstof nanobuizen.
  • Verantwoordelijke: Wim Wenseleers
  • Duur: 1.00 u.
  • Doelgroep: iedereen; ASO, TSO
  • Maximum aantal deelnemers: 10
  • Gaat door om: 11:15-12:15