Vlaams Congres
van Leraars Wetenschappen





Workshops

Algemeen

Biologie

Chemie

Fysica

Aardrijkskunde

Workshops Algemeen

Zinvol gebruik van Arduino in wetenschappelijke instrumenten

  • Code: A1
  • Omschrijving:

    Aan de hand van 9 opstellingen demonstreren we het nut van het gebruik van Arduino in wetenschappelijke projecten in de klaspraktijk.
    Je zal leren hoe je de wetenschapslessen kan verrijken met een aantal STEM-projecten die door leerlingen zelf kunnen worden uitgevoerd.
    Volgende projecten zullen behandeld worden (met nieuwe experimenten voor het 5de jaar)

    • Coulombmeter 12/’23 (Genie 5)
    • Elektromagnetisme 12/’23 (Genie 5)
    • Geigerteller 02/’24 (Genie 5)
    • Thermodynamica ‘23 (Genie 4)
    • Wagentje ERB ‘23 (Genie 4)
    • Val-alarm ‘23 (Genie 4)
    • Fietscomputer ECB ‘23 (Genie 4)
    • Spectrofotometer
    • Luchtkwaliteit

    Voorkennis Arduino is niet nodig. Je zal merken dat het uitgewerkte lesmateriaal laagdrempelig is zodat iedereen er nadien mee aan de slag kan.
  • Verantwoordelijke: Bart Huyskens
  • Duur: 1.00 u.
  • Doelgroep: 2de graad, 3de graad; ASO; TSO
  • Maximum aantal deelnemers: 30
  • Gaat door om: 9:45-10:45, 14:00-15:00

Evalueren van STEM-vaardigheden: hoe begin je er best aan?

  • Code: A2
  • Omschrijving:

    Deze workshop duurt 2 uur.

    We gaan aan de slag met de leerlijn STEM-vaardigheden bij een bestaande STEM-activiteit die uitgevoerd zal worden. We kiezen hier eerst welke vaardigheid of competentie we willen evalueren, lijsten vervolgens de gewenste verwachtingen op in een rubric en (her)formuleren de concrete lesdoelen.
    Daarnaast bekijken we welke mogelijkheden tot differentiatie en/of bijsturing de leerlijn STEM-vaardigheden kan bieden naar de verwachte evolutie tot STEM-geletterde.
  • Verantwoordelijke: Judith Gadeyne
  • Duur: 2.00 u.
  • Doelgroep: 1ste graad
  • Maximum aantal deelnemers: 20
  • Gaat door om: 10:00-12:00

Datalogging zonder gedoe: draadloos, eenvoudig en studentgericht

  • Code: A3
  • Omschrijving:

    Deze workshop wordt gedeeltelijk in het ENGELS gegeven!

    Metingen uitvoeren zonder een wirwar van draden en ingewikkelde software? Je leerlingen zelf de resultaten laten loggen met alleen hun smartphone? Het kan allemaal met de nieuwe Cobra SmartSense lijn van de bekende Duitse fabrikant Phywe. Ervaar zelf hoe je in enkele eenvoudige stappen een meting uitvoert op je eigen smartphone.
    We laten je enkele praktische toepassingen zien via MeasureAPP uit de oneindige mogelijkheden en vooropgestelde experimenten van CurricuLab.

    In deze workshop zal je met dit innovatief materiaal zelf experimenten uitvoeren binnen verschillende vakgebieden van de wetenschap.
  • Verantwoordelijke: Stijn Vernieuwe
  • Duur: 1.00 u.
  • Doelgroep: iedereen
  • Maximum aantal deelnemers: 30
  • Gaat door om: 9:45-10:45, 14:00-15:00

ENGAGING! tEachiNG criticAl thinkinG on clImate chaNGe

  • Code: A4
  • Omschrijving:

    Het debat over klimaatverandering is niet meer weg te denken uit de media. Klimaatwetenschap is een erg actief domein waarvoor in 2021 ook een Nobelprijs fysica werd uitgereikt. Hoewel velen ondertussen overtuigd zijn van de klimaatverandering, blijven de meningen over de gevolgen en/of de ernst daarvan verdeeld.
    In het Erasmus+-project Engaging werken partners uit Duitsland, Oostenrijk en de KU Leuven samen aan het ontwerpen en testen van lesmateriaal rond (de fysica van) klimaatverandering en het stimuleren van een kritische reflectie hierrond bij leerlingen. Daartoe ontwikkelen we leeractiviteiten rond verschillende deelaspecten van klimaatverandering, o.a. het verschil tussen weer en klimaat, het broeikaseffect, de koolstofcyclus, klimaat als systeem.

    In deze workshop lichten we kort het project toe en gaan we aan de slag met de ontwikkelde activiteiten.
  • Verantwoordelijke: Mieke De Cock
  • Duur: 1.00 u.
  • Doelgroep: 3de graad; ASO, TSO
  • Maximum aantal deelnemers: 20
  • Gaat door om: 9:45-10:45 (Volzet), 14:00-15:00

De verticale windturbine, ervaar de kracht van de wind

  • Code: A5
  • Omschrijving:

    Heb je je ooit afgevraagd hoe windturbines de kracht van de wind omzetten in elektrische energie? Wil je begrijpen welke factoren precies van invloed zijn op de opgewekte spanning van een windturbine?

    In deze workshop nemen we je mee op een spannende reis vol uitdagende onderzoeksopdrachten om deze vragen te beantwoorden.
    Samen zullen we de wereld van windenergie verkennen en ontdekken hoe verschillende variabelen, zoals het aantal lamellen, tandwielen, afstand en meer, de opwekking van elektrische spanning beïnvloeden. Met praktische experimenten zullen we de kracht van de wind testen en analyseren om inzicht te krijgen in de complexe dynamiek van windturbines.
  • Verantwoordelijke: Matthias Stroobants
  • Duur: 1.00 u.
  • Doelgroep: 1ste graad
  • Maximum aantal deelnemers: 20
  • Gaat door om: 9:45-10:45, 14:00-15:00

Stap in de verbonden wereld van het Internet of Things (IoT)

  • Code: A6
  • Omschrijving:

    Voor deze workshop is een basiskennis Arduino vereist!

    We zijn op steeds meer manieren verbonden met het internet. Niet enkel je smartphone en smartwatch maar ook een hele reeks slimme apparaten (zoals koelkast, licht, deurslot...) communiceren met het internet en maken ons leven gemakkelijker.
    In deze workshop lichten we de nieuwste interactieve MOOC (massive open online course) rond IoT ofwel ‘het internet der dingen’ toe. We verkennen wat het net is en welke technologie dit allemaal mogelijk maakt. De cursus begeleidt leerlingen om zelf een IoT-project met Arduino te maken!

    De e-class blijft achteraf beschikbaar, zodat jullie er zelfstandig mee aan de slag kunnen in jullie les.
    We schotelen deze nascholing voor aan leerkrachten die een uitdagender project in hun klas willen behandelen.
  • Verantwoordelijke: Delphine Depuydt
  • Duur: 1.00 u.
  • Doelgroep: 3de graad; ASO, TSO
  • Maximum aantal deelnemers: 25
  • Gaat door om: 9:45-10:45, 14:00-15:00

Breng wetenschap in beeld

  • Code: A7
  • Omschrijving:

    Een beeld zegt meer dan duizend definities. In deze workshop vul je je eigen cursus chemie, fysica of biologie aan met beeld en geluid van Het Archief voor Onderwijs. Je krijgt tips voor het vinden van materiaal, ziet hoe je tijd kan besparen met collecties, en hoe je samen met collega’s aan lesmateriaal kan werken. Je ziet ook hoe je video’s en geluidsfragmenten kan delen met je leerlingen, en hoe je hen zelf kan laten zoeken op Het Archief voor Onderwijs.

    We denken ook samen na over welk soort materiaal het beste past bij jouw onderwerp: ben je op zoek naar een uitlegbron om een concept bij de leerlingen te introduceren, of zoek je een contextbron om de hersenen van je leerlingen eens goed te doen kraken?
    Ontdek wat reeksen zoals ‘wetenSNAP’, ‘Het Lichaam van Coppens’, of zelfs ‘Iedereen Beroemd’ kunnen betekenen voor jouw klaspraktijk!

    De deelnemers controleren vooraf hun toegang tot Het Archief voor Onderwijs.
    Wie nog geen account heeft, maakt er gratis één aan via https://onderwijs.hetarchief.be/stamboek.
    Problemen? Contacteer ons via vragen@onderwijs.hetarchief.be en vermeld dat je de workshop op het Congres Leraars Wetenschappen 3/2/2024 zal volgen.
  • Verantwoordelijke: Charlotte Matthys
  • Duur: 1.00 u.
  • Doelgroep: iedereen
  • Maximum aantal deelnemers: 25
  • Gaat door om: 11:45-12:45, 15:45-16:45

Escaperoom: klimaat en de oceaan

(Volzet)
  • Code: A8
  • Omschrijving:

    Je kennis over het klimaat heeft je in de klauwen van de fossiele brandstofmaffia gebracht. Opgesloten in een kamer waar de zuurstof schaars wordt, tikken de minuten weg. Met nog maar één uur te gaan, is het aan jou en je mede-experts om je een weg naar buiten te puzzelen. Raadsels en wetenschappelijke experimenten staan tussen jou en je vrijheid. Teamwerk en scherpe denkvaardigheden kunnen je redden van deze ondergang. Durf jij de uitdaging aan?

    De escaperoom is uitgewerkt door PlaneetZee, de educatieve werking van het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ). Thema’s die aan bod komen, zijn: zeespiegelstijging, dalend zuurstofgehalte, soortenverschuiving, koolstofcyclus, oceaanverzuring en oceaancirculatie (niet toevallig de thema’s waar er lespakketten rond beschikbaar zijn op www.planeetzee.be).
  • Verantwoordelijke: Ines Tavernier
  • Duur: 1.00 u.
  • Doelgroep: 2de graad, 3de graad; ASO, TSO
  • Maximum aantal deelnemers: 15
  • Gaat door om: 14:00-15:00 (Volzet), 15:45-16:45 (Volzet)

Artificiële intelligentie in het klaslokaal: wat moeten/kunnen we er mee?

  • Code: A9
  • Omschrijving:

    Artificiële intelligentie: een droom voor de ene, een schrikbeeld voor de andere, nog een grote onbekende voor velen. Maar één ding staat vast: het is er, en het gaat niet meer weg. En onze leerlingen gaan het gebruiken, met of zonder onze begeleiding. Dan kunnen we maar beter het roer vastnemen.
    Waarschijnlijk stel jij je daarbij dezelfde vragen als ik: wat is AI?, hoe werkt het? waar is het al aanwezig in onze maatschappij? hoe kan het ingezet worden in het (wetenschaps)onderwijs en dit verbeteren?
    En evenmin als jij ken ik alle antwoorden. Net als jij ben ik op zoek naar hoe ik me als leraar moet heruitvinden in een wereld van/met AI – ‘waar staat dat roer?’. Hoe kunnen mijn leerlingen er hun voordeel mee doen? Hoe kan ik er mijn voordeel mee doen? En waar moeten we voor opletten?
    Grote antwoorden ga je in deze workshop niet horen. Wel kan ik vertellen wat ik in mijn zoektocht al geleerd heb. Vertellen én tonen: we houden het praktisch, met dingen die je zelf meteen in je onderwijspraktijk kan gebruiken.

    Ik ben ook reuzebenieuwd naar de antwoorden die jij al gevonden hebt.
    Post ze vooraf op https://bit.ly/velewe-ai, dan gaan we er in de workshop mee aan de slag.
  • Verantwoordelijke: Stefaan Cottenier
  • Duur: 1.00 u.
  • Doelgroep: iedereen
  • Maximum aantal deelnemers: 100
  • Gaat door om: 11:45-12:45, 15:45-16:45

Inspiratie om klimaateducatie te maximaliseren: KLIMAX

  • Code: A10
  • Omschrijving:

    Deze workshop duurt 2 uur.

    In deze workshop maak je aan de hand van onze online inspiratietool KLIMAX kennis met de belangrijkste inzichten uit de recente wetenschappelijke literatuur over effectieve klimaateducatie. Uit een digitale ideeënbak pin je die topics, thema’s en werkvormen waarmee je zelf aan de slag wil gaan en je les kan opbouwen.
    Na het volgen van deze workshop
    • heb je inzicht in de belangrijkste ingrediënten van impactvolle klimaateducatie;
    • heb je kennis gemaakt met de inspiratietool Klimax die je nadien kan gebruiken als inspiratietool voor je klimaatlessen;
    • kan je zelf aan de slag met de inspiratietool KLIMAX;
    • kan je interactieve methodieken toevoegen, zodat verschillende (edo)-competenties toegepast worden.
  • Verantwoordelijke: Ines Dewulf
  • Duur: 2.00 u.
  • Doelgroep: iedereen
  • Maximum aantal deelnemers: 25
  • Gaat door om: 10:00-12:00

"Farm West", een strategisch bordspel

  • Code: A11
  • Omschrijving:

    Deze workshop duurt 2 uur.

    Op een avond roept boer Lucas zijn erfgenamen samen. Om te bepalen wie de meest geschikte opvolger wordt, geeft hij elke erfgenaam een stuk landbouwgrond en wat startkapitaal.
    Welke erfgenaam slaagt erin om de beste planning te maken? Wie maakt de juiste investeringen? En hoe zullen bepaalde natuurfenomenen de plannen van de erfgenaam in de war sturen?

    Farm West is een strategisch bordspel waarbij de spelers kennismaken met een aantal nieuwe inzichten op het vlak van agro-ecologie en duurzaamheid. Het spel is gebaseerd op recent wetenschappelijk onderzoek. Daarom is Farm West niet alleen inzetbaar in de lessen natuurwetenschappen en aardrijkskunde, maar kan het eveneens een plaats krijgen op een projectdag of -week rond duurzaamheid.
  • Verantwoordelijke: Tomas Mertens
  • Duur: 2.00 u.
  • Doelgroep: iedereen
  • Maximum aantal deelnemers: 20
  • Gaat door om: 10:00-12:00